Еве како “Black Friday” стапи во сила: Тоа нема никаква врска со купување и попусти? Ова е неговатo темнo ПОТЕКЛО.

Кога денес помислувате на „Black Friday“, се верува дека толпи, редици и ситуации на работ на инцидент се во вашата глава, додека клиентите се туркаат или буквално се тепаат со цел да купат производ што е можно поевтино. И, таа слика што се формира во вашиот ум е целосно точна! Во последните децении „Black Friday“ стана планета за големи попусти и уште поголеми набавки. И, историски гледано, тој воопшто немаше никаква врска со тоа!

Прво, кога ќе ја додадеме придавката „црна“ на датум или ден, тешко е да се смисли нешто добро. Црниот петок имал токму таква мрачна репутација во минатото.

Постојат неколку приказни зошто стана „црно“ на првиот ден по Денот на благодарноста, и сите тие имаат врска со американската историја. Најчестата приказна вели дека официјалната употреба на терминот датира од 1869 година и – нема никаква врска со купувањето!

Тој ден е познат по големиот пад на цената на златото, што создаде пресврти на пазарот на скапоцени метали, од кој со години се опоравува американската економија.

Што всушност се случило?
Двајца добро познати луѓе од Вол Стрит – Џеј Гулд и Џим Фиск се обидоа да го монополизираат целиот американски пазар на злато. Со месеци тие купуваа огромни количини на злато од помалите акционери, го акумулираа и така планираа да влијаат на формирањето на цената на овој благороден метал. Со цел дополнително да се обезбедат, тие во заговорот го вклучија и политичарот Бос Твид, чија работа беше да поткупуваат високи функционери, како и самите судии.

Иако е прилично разнобојна, приказната по која беше именуван „Црниот петок“ затоа што на тој ден во минатото, сопствениците на плантажи од Јужна Америка продавале робови по намалена цена за да се ослободат од нив пред претстојната зима, е само мит и нема историска основа.

Беше петок, 24 септември 1869 година, кога конечно беше откриен заговорот!

Претседателот Грант дозна за оваа манипулација и му нареди на Министерството за финансии на САД да пушти во оптек огромни залихи на злато, предизвикувајќи пад на цените. Богатството беше создадено и изгубено во тој еден, единствен ден, дури и зетот на Грант банкротираше, но целта беше постигната – тричлениот тандем беше финансиски уништен, а државата продолжи да ја контролира цената на златото.

И терминот остана

Како „Црниот петок“ стана ден за шопинг?
Првото споменување на „црниот петок“ во контекстот што е планетарно познато денес е поврзано со Филаделфија во текот на 50-тите и 60-тите години на минатиот век. Терминот потекнува меѓу локалните полицајци кои со нетрпение го чекаа овој ден бидејќи за време на него се создаде сообраќаен колапс заради големата гужва создадена од оние кои дојдоа во градот поради рано божиќно купување и да ги искористат попустите по Денот на благодарноста.

Наводно, терминот „црн петок“ најпрво бил пронајден во специјализирано списание наменето за собирачи на поштенски марки „Американски филателист“ од 1969 година.

Постојат и други докази кои потврдуваат дека „црниот петок“ најпрво се вкоренил во полициските кругови во Филаделфија. Новинарот Џозеф Барет еднаш го користеше „Црниот петок“ во написот за „Вечерниот билтен“ за да го опише сообраќајниот метеж во градот.

• Во раните 60-ти, полицискиот репортер Нејтан Клегер и јас имавме приказна за Денот на благодарноста во Филаделфија. Терминот „Црн петок“ се појави на насловната страница, а ние го искористивме за да ја опишеме страшната гужва во центарот на градот – напиша Берет.

Не беа само полицајците што го мразеа овој ден. Масовното купување влијаеше и на расположението на продавачите и им донесе големи проблеми. Односот на бројот на продавачи и купувачи им создаде проблеми на сопствениците на продавници, бидејќи многу вработени сакаа да го продолжат празникот по Денот на благодарноста, барајќи боледување само за да избегнат работа во услови на зголемен обем на работа.

„Црниот петок“ не е толку црн
Со текот на времето, трговците заборавија на проблемите што ги носи „Црниот петок“ и започнаа да им тријат раце од задоволство, бидејќи приходот во текот на тој ден секогаш беше рекорден, па дури и стока што инаку стоеше во магацинот се продаваше долго.

Веќе во 1961 година, експертите за односи со јавноста започнаа да работат на промена на сликата што ја имаше „Црниот петок“ во јавноста, така што овој ден ќе стане синоним за семејна забава и шопинг. Некои дури се обидоа да ја заменат придавката „црна“ со придавката „голема“, но тоа име не се задржа.

На крајот, кога ќе погледнеме денес во гужвите, грабежите и повремените пресметки што избувнуваат во продавниците за време на „црниот петок“ (верувале или не, во Америка имаше човечки стампедо за продавници со попусти!) – името некако остана точно како што треба. да бидеш. Не е тоа?